Dnia 27 lutego 2020 r. społeczność V LO miała przyjemność wysłuchać wykładu „Pasja & geniusz” wygłoszonego przez prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu - Tomasza Pospiesznego, który zaprezentował sylwetki kobiet w szczególny sposób zasłużonych dla rozwoju nauki. Następnie odbył się wernisaż wystawy Tomasza Pospiesznego i Eweliny Wajs o tym samym tytule, przedstawiający sylwetki kobiet, które swoją pasją oraz pracą "zasłużyły na Nagrodę Nobla". Wystawę można oglądać w naszej szkole w każdy piątek do 27 kwietnia 2020r.

Prof. Tomasz Pospieszny dostrzega ogromną rolę kobiet w rozwoju nauki. Jego zdaniem bez udziału utalentowanych, genialnych kobiet nauka nie rozwijałaby się, a mężczyźni nie odnieśliby tak dużych sukcesów. Ten pasjonujący i ciekawy wykład przybliżył nam sylwetki jedenastu kobiet zasłużonych dla rozwoju nauki. Dzięki Panu Profesorowi mogliśmy spojrzeć inaczej na kobiety, które wniosły duży wkład w rozwój fizyki i chemii. Wszyscy wiemy o osiągnięciach znanej noblistki M. Skłodowskiej – Curie, ale dzięki dzisiejszej prelekcji dowiedzieliśmy się również o innych kobietach naukowcach, które odegrały istotną rolę dla rozwoju całej ludzkości.

Bardzo mądre i prawdziwe są słowa Margaret Thatcher, które przytoczył Pan Profesor w swojej książce: „Jeśli chcesz, by coś zostało powiedziane – powierz to mężczyźnie. Jeśli chcesz by zostało zrobione – powierz to kobiecie”.

Zapraszamy do lektury wywiadu przeprowadzonego bezpośrednio po wykładzie.

T. Kotlicki: Jak powstał pomysł podkreślenia roli kobiet w życiu naukowym?
Prof. T. Pospieszny: Od lat kobiety były niedoceniane. Ich znaczenie w rozwoju nauki odkryto praktycznie dopiero po rozpoczęciu badań historycznych w ostatnich latach.
T. Kotlicki: Czym kierował się Pan w wyborze 10 zasłużonych naukowo kobiet? Czy to grono było ścisłe, czy też wspomina Pan o jednostkach najbardziej wybitnych?
Prof. T. Pospieszny: Wybrałem dziesięć przypadkowych kobiet. Najprawdopodobniej wydam drugi tom, ponieważ nie wszystkie osoby zasłużone zostały wspomniane w części pierwszej.
T. Kotlicki: Czy sądzi Pan, że są kobiety, których dorobek naukowy nie został oficjalnie doceniony mimo, iż ich dokonania miały istotne znaczenie?
Prof. T. Pospieszny: Tak, praktycznie wszystkie kobiety były niedoceniane, ale jeśli miałbym wymienić konkretnie jedną, to byłaby to żona Einsteina, która przyczyniła się do stworzenia teorii względności. Były też kobiety, które brały udział w tworzeniu bomby atomowej. Dobrym przykładem jest austriacka fizyk Marietta Blau.
T. Kotlicki: Jak duży wpływ według Pana na udział kobiet w życiu naukowym miały czynniki historyczne? Czy kobietom było trudniej odcisnąć swój ślad w dorobku naukowym, czy też płeć nie miała znaczenia, a jedynie talent i determinacja?
Prof. T. Pospieszny: Czasy zdecydowanie miały znaczenie ze względu na ogromną dyskryminację płci żeńskiej. Ponadto niektóre z kobiet nie miały nawet swojej ojczyzny, jak choćby Maria Curie-Skłodowska. Poza czynnikami historycznymi duże znaczenie miało szczęście spotkania odpowiednich osób na swojej drodze, determinacja i pochodzenie z rodziny naukowców.
H. Kotlicka: Najbardziej znaną postacią w dziedzinie odkryć z chemii jest oczywiście Maria Skłodowska-Curie. Czy jest inna kobieta naukowiec, która jest dla Pana autorytetem w tej dziedzinie?
Prof. T. Pospieszny: Gdybym musiał, wymieniłbym Lise Meitner, która odkryła protaktyn. Była ona aż 48 razy nominowana do Nagrody Nobla, ale nigdy jej nie otrzymała. O jej wkładzie w życie naukowe świadczy fakt, że Einstein nazywał ją niemiecką Marią Curie.
T. Kotlicki: Jakie odkrycie w dziedzinie chemii jest dla Pana najbardziej interesujące i doniosłe?
Prof. T. Pospieszny: Nie podałbym konkretnej odpowiedzi, ponieważ każde odkrycie ma takie samo znaczenie dla nauki. Jedna teoria opiera się na drugiej i każda coś wnosi, więc ich wartość jest nieporównywalna.
H. Kotlicka: Czy uważa Pan, że popularyzacja dokonań i odkryć może stać się dla młodzieży zachętą do pracy nad własnymi projektami, które być może kiedyś staną się odkryciami i wniosą cenne składniki do rozwoju ludzkości?
Prof. T. Pospieszny: Zdecydowanie tak! Popularyzacja wiedzy o naukowcach wśród młodzieży pozwala młodym na odkrycie swoich własnych zainteresowań różnymi dziedzinami nauki i w ten sposób rodzi się nowe pokolenie naukowców.
H. Kotlicka,T. Kotlicki: Dziękujemy za interesującą rozmowę.

H. Kotlicka(IE), T. Kotlicki (IJ)

Galeria zdjęć zawiera zdjęcia z wykładu „Pasja & geniusz” wygłoszonego przez prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu - Tomasza Pospiesznego oraz z wernisażu wystawy Tomasza Pospiesznego i Eweliny Wajs, przedstawiający sylwetki kobiet, które swoją pasją oraz pracą "zasłużyły na Nagrodę Nobla".